Khảo sát trên các chợ hải sản online cho thấy tôm hùm đất sống, nhập từ Trung Quốc được rao giá bán lẻ 360.000-370.000 đồng một kg, giảm 30-40% so với cùng kỳ năm ngoái. Dẫu vậy, giá loại này đang đắt hơn tôm sú, càng và tôm bạc của Việt Nam và được nhiều người tiêu dùng lựa chọn.

Tranh thủ mua hai kg tôm hùm đất, chị Hoàng Anh ở quận Tân Phú cho biết loại này tuy thịt ít nhưng để làm các món sốt khá hấp dẫn và lạ miệng.

Anh Lê Văn Hạnh, đầu mối rao bán tôm hùm sống ở quận 1 (TP HCM), cho biết nhập loại tôm này từ các cơ sở ở Móng Cái (Quảng Ninh). “Tôi bán lẻ 370.000 đồng một kg, còn bán sỉ (từ 10 kg) chỉ 320.000 đồng”, anh Hạnh nói.

Chị Tâm, đầu mối ở Hà Nội nói vì gần Móng Cái nên hàng nhập về tươi và bao hàng sống 100%. “Loại này sống rất khỏe, chúng ở trên cạn cả ngày cũng không chết. Khi vận chuyển xa chỉ cần đảm bảo đủ oxy là tôm sống cả tuần”, chị Tâm cho hay.

Là đầu mối nhập khẩu trực tiếp, ông Phạm Hùng cho biết đang bán sỉ loại 30-32 con một kg là 280.000 đồng (chưa bao gồm cước vận chuyển). Còn loại trên 35 con một kg có giá 220.000 đồng. Từ tháng 5-7 là mùa của tôm hùm đất ở Trung Quốc. Theo ông, năm nay, nguồn cung dồi dào nên giá bán cũng giảm mạnh so với những năm trước đó.

Nói với VnExpress, TS Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết tôm hùm đất (hay còn gọi là tôm hùm nước ngọt) có tên khoa học là Procambarus clarki. Chúng có tên trong phụ lục 2 loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại. “Tổng cục không cấp phép cho bất cứ cơ sở nào nhập vào Việt Nam, hàng bán trên mạng là hàng nhập lậu”, ông Luân nói.

Theo lãnh đạo Cục Thú y, tôm hùm đất sống cũng không có tên trong phụ lục VIII danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam. Do đó, cơ quan này hiện chưa nhận được yêu cầu kiểm định nào đối với hàng nhập khẩu sống vào Việt Nam.

Trên thị trường, duy nhất Viện nghiên cứu và nuôi trồng thủy sản I được cấp phép nhập loài tôm này về nghiên cứu. Đối với hàng thương phẩm chỉ cho phép nhập hàng đã sơ chế được kiểm định và cấp phép

Trước đó, ông Nguyễn Quang Huy, Nguyên Phó viện trưởng Viện nghiên cứu và nuôi trồng thủy sản I nói rằng, nhà hàng, quán ăn nhập tôm hùm đất đông lạnh về chế biến vẫn phải chứng minh xuất xứ nguồn gốc và phải được hải quan và Cục Thú y Việt Nam cho phép. Ngược lại, những đơn vị nhập lậu theo đường tiểu ngạch, không được kiểm định vẫn bị xử phạt.

Khi được hỏi có biết tôm hùm đất là sinh vật ngoại lai, cấm buôn bán tại Việt Nam, ông Hùng (đầu mối nhập khẩu) cho rằng không biết điều này. Vì giáp biên giới và được các đầu mối Trung Quốc mời chào nên ông nhập vào.

“Loại này tôi ăn thấy ngon và nhu cầu sử dụng cao nên nhập về bán chứ không biết cơ quan chức năng cấm”, ông Hùng nói. Ngoài ra, theo ông, tôm được đóng bao và thùng cẩn thận, đa phần khách mua về chế biến chứ không để nuôi hay thả ra môi trường nên cũng không có yếu tố nguy hại.

Những năm trước khi loại tôm này ồ ạt vào Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng đã yêu cầu các tỉnh, thành và cơ quan chức năng vào cuộc ngăn chặn, truy quét.

Tôm hùm đất là nhóm sinh vật ngoại lai, phá hoại mùa màng, thường đào hang, làm hỏng đê điều. Vì là giống ăn tạp, chúng có khả năng thích nghi tốt với môi trường, dẫn tới có thể phát tán mầm dịch bệnh nấm tôm, virus gây bệnh đốm trắng cho tôm cũng như một số loài ký sinh trùng. Từ năm 2013, loài tôm này được đưa vào danh mục sinh vật ngoại lai cấm nhập khẩu và phát triển.

Hồng Châu