Khi lạm phát tăng tốc trở lại vài tháng gần đây, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) phát tín hiệu chưa thể giảm lãi suất trong các cuộc họp sắp tới. Việc này khiến lãi vay mua nhà kỳ hạn 30 năm vượt 7,2% sau 5 tuần tăng liên tiếp.

Người Mỹ không kỳ vọng lãi suất này sớm giảm. Đầu tuần này, Fed New York công bố khảo sát mới nhất với người tiêu dùng, cho thấy năm tới họ dự báo lãi suất vay mua nhà lên gần 9%. Trong 3 năm tiếp theo, con số này có thể tiến sát 10%.

Việc này khiến người thuê có ít kỳ vọng hơn vào khả năng mua nhà. Báo cáo của Fed cho thấy số người lạc quan vào khả năng sở hữu nhà trong tương lai xuống thấp kỷ lục.

Giá thuê và mua nhà tại Mỹ đều được dự báo tăng cao trong năm tới. Hãng nghiên cứu Zillow đầu tuần này cho biết giá thuê nhà ở New York – nơi có bất động sản đắt đỏ hơn nhiều so với phần còn lại của nước Mỹ, điều chỉnh gấp 7 lần mức tăng của lương trong năm ngoái.

Dù vậy, tính chung cả nước, lương năm ngoái vẫn tăng nhanh hơn giá thuê.

Thực tế, giá nhà tại nền kinh tế lớn nhất thế giới tăng đều từ 2012 đến nay, theo một báo cáo năm 2023 của Trung tâm Nghiên cứu Nhà thuộc Đại học Harvard. Trong khi đó, số nhà đơn lẻ (single family home) xây mới lại giảm từ sau khủng hoảng tài chính 2008. Vì thế, ngay cả khi lãi suất giảm, giá địa ốc vẫn ở mức cao do nguồn cung thấp.

Theo tính toán của WSJ, trước khi Fed nâng lãi vào tháng 3/2022, một người dành ngân sách cho chỗ ở khoảng 2.000 USD một tháng, có thể mua một căn nhà trên 400.000 USD. Hiện tại, với lãi suất quanh 7%, người này chỉ có thể mua căn 295.000 USD trở xuống.

Trong khi đó, số liệu của Hiệp hội Các hãng bất động sản quốc gia Mỹ (NAR) cho biết quý I, trung bình một căn nhà đơn lẻ tại Mỹ là 389.400 USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá nhà tại hầu hết thành phố lớn ở đây đều tăng trong quý đầu năm.

Thị trường địa ốc Mỹ biến động mạnh từ trong đại dịch. Năm 2021, khi lãi suất tại đây gần 0%, doanh số bán nhà lên tới 6,1 triệu căn – cao nhất từ năm 2006.

Sau đó, khi lạm phát lên cao vào 2022, Fed bắt đầu nâng lãi suất. Hệ quả là mức lãi vay mua nhà kỳ hạn 30 năm chạm 7,79% năm ngoái – cao nhất hai thập kỷ. Đến cuối 2023, doanh số bán nhà chạm đáy 30 năm, theo NAR.

Khảo sát hồi tháng 3 của hãng nghiên cứu thị trường Harris Poll cho thấy phần lớn người Mỹ, cả thuê và mua, đều chần chừ trong các quyết định liên quan đến nhà cửa. Nguyên nhân là môi trường kinh tế hiện không thuận lợi.

Hôm 7/5, Chủ tịch Fed Minneapolis Neel Kashkari cho biết trên Bloomberg, “trong nền kinh tế, nhà ở vẫn luôn là lĩnh vực nhạy cảm nhất với lãi suất”. Giới phân tích cho rằng việc giảm lãi có thể ngăn lãi suất vay mua nhà tăng cao như hiện tại.

Trên CNN, Aditya Bhave – nhà kinh tế học tại Bank of America nhận định lạm phát có thể đã về mục tiêu nếu Fed nâng lãi suất sớm hơn. Dù vậy, ông cũng thừa nhận “giá nhiều mặt hàng tăng do đứt gãy nguồn cung, khiến Fed không thể can thiệp”. Bên cạnh đó, nếu cơ quan này không giữ lãi suất ở mức gần 0% suốt 2 năm, nhiều chủ nhà hiện tại cũng không có cơ hội mua nhà.

Hãng môi giới bất động sản Redfin ước tính chỉ 16% nhà rao bán năm 2023 là trong khả năng chi trả của hộ gia đình. Cách đây 10 năm, tỷ lệ này lên tới 50%.

Người Mỹ đang rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Trên lý thuyết, sở hữu một căn nhà có thể giúp gây dựng tài sản. Nhưng để có nhà, họ cũng cần tích lũy được số tiền nhất định ban đầu. Trong khảo sát của Harris, có tới 72% người mua cho biết cần có tiền thừa kế, hoặc cho tặng từ người thân, bạn bè nếu muốn mua nhà sớm.

Hà Thu (theo CNN, Guardian)