Theo Cổng thông tin điện tử Chính phủ, ngày 18/9, Bộ Chính trị đã họp để thảo luận và đưa ra ý kiến về Đề án đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, một dự án quan trọng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh mẽ kinh tế, xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh. Cuộc họp này do Ban cán sự đảng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) báo cáo.

Tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam là một trong những công trình trọng điểm quốc gia, đóng vai trò then chốt trong việc đáp ứng nhu cầu vận tải, giảm tải cho đường bộ, và tối ưu hóa thị phần vận tải giữa các phương thức trên hành lang vận tải lớn nhất cả nước.

Mục tiêu chung của dự án là tái cấu trúc thị phần vận tải trên tuyến Bắc – Nam, tạo động lực phát triển kinh tế bền vững, và thúc đẩy sự phát triển của các vùng kinh tế. Tuyến đường này không chỉ góp phần giảm chi phí logistics mà còn tạo ra tiền đề cho việc phát triển công nghiệp đường sắt và các ngành công nghiệp hỗ trợ liên quan.

Bên cạnh đó, dự án này sẽ mở rộng không gian phát triển kinh tế, giúp tái cấu trúc đô thị, phân bổ dân cư hợp lý và chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp với xu thế toàn cầu. Đồng thời, nó còn giúp giảm thiểu tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường và tăng cường khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam là một trong những công trình trọng điểm quốc gia. Ảnh vẽ AI

Từ tháng 4/2023, Bộ GTVT đã tiến hành khảo sát tại 6 quốc gia có hệ thống đường sắt tốc độ cao phát triển nhằm học hỏi kinh nghiệm và đánh giá khả năng áp dụng tại Việt Nam. Bộ cũng tổ chức nhiều hội thảo để lấy ý kiến từ các chuyên gia, nhà khoa học về các vấn đề liên quan đến đầu tư, khai thác và phát triển công nghiệp đường sắt.

Cùng với đó, Bộ GTVT đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để đánh giá hiệu quả kinh tế – xã hội, cũng như tác động nợ công từ dự án. Ban Chỉ đạo xây dựng đề án cũng đã tổ chức nhiều cuộc họp để thảo luận về các phương án đầu tư, tốc độ thiết kế, cũng như cơ chế chính sách để đảm bảo hiệu quả tối đa khi triển khai dự án.

Theo tính toán, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam sẽ tạo ra một thị trường xây dựng trị giá khoảng 33,5 tỷ USD, trong đó chi phí giải phóng mặt bằng khoảng 6 tỷ USD và chi phí xây dựng khoảng 27,5 tỷ USD. Nếu tính cả hệ thống đường sắt quốc gia và đường sắt đô thị, tổng giá trị có thể lên đến 75,6 tỷ USD, bao gồm các phương tiện và thiết bị liên quan như đầu máy, toa xe, hệ thống thông tin tín hiệu với tổng giá trị khoảng 34,1 tỷ USD.

Dự án không chỉ tạo ra hàng triệu việc làm mà còn mở ra cơ hội lớn cho các ngành công nghiệp phụ trợ, góp phần tăng cường sức mạnh cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Bộ Chính trị đã thống nhất sẽ xin ý kiến Ban Chấp hành Trung ương Đảng về chủ trương đầu tư dự án trước khi Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Điều này nhằm đảm bảo sự đồng thuận cao nhất và tránh các rủi ro trong quá trình triển khai dự án quy mô lớn này.

Trước đó, vào tháng 2/2023, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 49-KL/TW về định hướng phát triển GTVT đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, định hướng xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao hiện đại, khả thi và có hiệu quả kinh tế, đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của đất nước.