Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cho biết, qua 3 năm thực hiện Quy hoạch sử dụng đất quốc gia đã phát huy nhiều tích cực. Tuy nhiên, đến nay nhiều chỉ tiêu sử dụng đất đã không còn phù hợp.

Trên cơ sở phân tích, căn cứ pháp lý và tình hình thực tiễn, việc Chính phủ trình Quốc hội quyết định chủ trương điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV được cho là cần thiết để Chính phủ có đủ thời gian tổ chức lập, thẩm định và trình Quốc hội xem xét, thông qua vào kỳ họp cuối năm 2025.

Về nội dung dự kiến điều chỉnh, Bộ trưởng cho biết Chính phủ trình Quốc hội điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia với những nội dung chủ yếu sau: Điều chỉnh 8 chỉ tiêu sử dụng đất là nhóm đất nông nghiệp (trong đó có các loại đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên); nhóm đất phi nông nghiệp (trong đó có các loại đất: đất quốc phòng, đất an ninh) và không trình Quốc hội phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất quốc gia.

Bên cạnh đó, Bổ trưởng cho biết Hội nghị lần thứ 10, Ban Chấp hành Trung ương Khóa 13 đã thống nhất chủ trương thực hiện Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam trước năm 2030. Vì dự án này cần khoảng 10.827ha đất nên cần bổ sung quỹ đất, đảm bảo yêu cầu phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, kết nối phát triển liên ngành, liên vùng, hành lang kinh tế và các vùng động lực phát triển của quốc gia.

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy trình bày trước Quốc hội, sáng 23/10. Ảnh: Media Quốc hội

Báo cáo thẩm tra nội dung trên, Ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết việc Chính phủ đề xuất điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia là phù hợp với yêu cầu của Quốc hội tại Nghị quyết số 103/2023/QH15, nhất là trong bối cảnh đất nước đang chuẩn bị triển khai một số dự án trọng điểm quốc gia như dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.

Do vậy, Ủy ban tán thành sự cần thiết điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia.

Cơ quan thẩm tra cũng cho biết thêm những chỉ tiêu được Quốc hội quyết định tại Nghị quyết số 39/2021/QH15 đang đạt những kết quả thấp. Còn nhiều chỉ tiêu chưa được thực hiện như đất xây dựng kho dự trữ quốc gia; đất khu kinh tế.

Bên cạnh đó, việc phân bổ chỉ tiêu và khả năng thực hiện của các địa phương chưa có sự hợp lý. Ví dụ, tại tỉnh Điện Biên được phân bổ chỉ tiêu đất khu công nghiệp là 55ha nhưng đến nay vẫn chưa được thực hiện; tương tự, tỉnh Lai Châu được phân bổ 200ha chỉ tiêu đất khu công nghiệp nhưng vẫn chưa được thực hiện,…

Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ cần thực hiện đánh giá tác động của chính sách, pháp luật đến việc thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất. Bên cạnh đó, cần làm rõ nguyên nhân đề xuất điều chỉnh các chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất, đảm bảo sát với nhu cầu thực tiễn.