Theo số liệu tổng hợp của VNDirect, trong quý III/2024 có 157 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong nước thành công với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 160.140 tỷ đồng, tăng 29,8% so với quý II/2024 và cao hơn 33,9% so với cùng kỳ. Trong đó, có 153 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị phát hành đạt 147.276 tỷ đồng, chiếm 92% tổng giá trị phát hành; và 4 đợt phát hành ra công chúng với giá trị phát hành đạt 12.864 tỷ đồng, chiếm 8% tổng giá trị phát hành.

Lũy kế 9 tháng năm 2024 tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt 312.280 tỷ đồng, tăng 64,8% so với cùng kỳ. Trong đó, tổng giá trị các đợt phát hành riêng lẻ đạt 283.226 tỷ đồng, tăng 68%; tổng giá trị phát hành công chúng đạt 29.054 tỷ đồng, tăng 39,7% (số liệu được tổng hợp trên trang thông tin của HNX công bố tới ngày 15/10/2024).

Hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tiếp tục ấm lên trong quý III/2024, với tổng giá trị phát hành tăng 21,9% so với quý II/2024 và tăng 36,2% so với cùng kỳ. Hoạt động phát hành công chúng cũng tăng trở lại trong quý III với tổng giá trị phát hành cao gấp hơn 5 lần so với quý trước và tăng 12,4% so với cùng kỳ.

VNDirect thấy rằng, sự phục hồi của hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trong quý III/2024 tiếp tục đến từ sự gia tăng phát hành của nhóm ngân hàng. Trong quý III, nhóm ngân hàng đã phát hành 119.307 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, chiếm 81% tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành.

Nếu loại trừ nhóm ngân hàng, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong quý III đạt 27.970 tỷ đồng, giảm 14% so với quý II và giảm 44,4% so với cùng kỳ. Theo nhóm phân tích, các ngân hàng tiếp tục gia tăng phát hành trái phiếu trong quý III nhằm tăng tỷ lệ vốn huy động trung và dài hạn nhằm đảm bảo tỷ lệ tối đa vốn huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn theo quy định của NHNN.

Hoạt động phát hành của nhóm bất động sản trong quý III/2024 cũng có sự cải thiện với tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phát hành đạt 20.895 tỷ đồng, chiếm 14,2% tổng giá trị phát hành, tăng 41,8% so với quý trước, nhưng vẫn thấp hơn 40,2% so với cùng kỳ.

Mặt khác, hoạt động mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn trong quý III/2024 đạt hơn 69.878 tỷ đồng, tăng 31,5% so với quý II, và tăng 18,7% so với cùng kỳ. Lũy kế 9 tháng, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp được mua lại trước hạn đạt hơn 146.525 tỷ đồng, giảm 18,5% so với cùng kỳ.

Ngân hàng vẫn là nhóm thực hiện mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn nhiều nhất trong quý III/2024 với tổng giá trị đạt hơn 59.006 tỷ đồng, chiếm 84,4% tổng giá trị. Nếu loại trừ nhóm ngân hàng tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp được mua lại trước hạn trong quý III/2024 chỉ đạt 10.971 tỷ đồng, tăng 15,5% so với quý trước, nhưng vẫn thấp hơn 46,8% so với cùng kỳ.

Áp lực đáo hạn trái phiếu tăng mạnh trong quý IV

Theo quan sát của VNDirect, hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu giữa các tổ chức phát hành và các trái chủ vẫn diễn ra sôi động trong quý III/2024. Tính đến ngày 15/10 đã có hơn 100 tổ chức phát hành đã đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu với các trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên HNX. Tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn kỳ hạn là hơn 156.000 tỷ đồng. Trong đó, tổng giá trị trái phiếu có thời gian đáo hạn trong năm 2024 đã được gia hạn là hơn 58.700 tỷ đồng, chiếm 37,6% tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn kỳ hạn.

Tuy nhiên, khoảng hơn 80 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc trái phiếu doanh nghiệp theo thông báo của HNX. Số tiền nợ gốc đến hạn trong quý III của các tổ chức phát hành chậm thanh toán là khoảng hơn 8.600 tỷ đồng, chiếm 22,5% tổng giá trị đáo hạn trong quý III/2024, và chiếm 30,6% tổng giá trị đáo hạn trong quý III/2024 khi loại trừ đi nhóm ngân hàng.

Tổng số tiền nợ gốc đến hạn trong quý III/2024 của các tổ chức phát hành chậm thanh toán và giá trị trái phiếu có thời gian đáo hạn trong quý III/2024 đã được gia hạn kỳ hạn là khoảng hơn 21.700 tỷ đồng, chiếm 42,1% tổng giá trị đáo hạn trong quý III/2024, và chiếm 52,5% tổng giá trị đáo hạn trong quý III/2024 khi loại trừ nhóm ngân hàng.

Sau khi hạ nhiệt nhẹ trong quý III/2024, VNDirect nhận thấy áp lực đáo hạn sẽ tăng mạnh trở lại trong quý IV/2024 với ước tính khoảng hơn 76.700 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn, tăng 99,1% so với quý III/2024.

Nhóm bất động sản là nhóm có tỷ trọng lớn nhất chiếm 35,8% tổng giá trị trái phiếu đáo hạn trong quý IV/2024, đứng thứ 2 là nhóm sản xuất chiếm tỷ trọng 34,2% tổng giá trị đáo hạn.

Trong khi đó, nhóm ngân hàng có thể vẫn duy trì phát hành trong quý IV/2024. Trong quý III, nhóm này đã tích cực mua lại những trái phiếu có thời hạn đáo hạn còn lại dưới 1 năm, cùng với đó là tích cực phát hành trái phiếu có kỳ hạn dài nhằm giảm tỷ lệ vốn huy động ngắn hạn và tăng tỷ lệ vốn huy động dài hạn.

Trong quý IV, ước tính sẽ có khoảng hơn 40.000 tỷ đồng trái phiếu đang lưu hành của nhóm ngân hàng sẽ chuyển từ thời gian đáo hạn còn lại từ trên 1 năm xuống dưới 1 năm, do đó nhiều khả năng trong quý IV/2024 nhóm ngân hàng sẽ tiếp tục gia tăng phát hành trái phiếu có kỳ hạn dài hơn để thay thế và mua lại những trái phiếu sắp đến hạn này.