Tăng trưởng ấn tượng

Mới đây, theo báo cáo của Bộ Công Thương, thị trường thương mại điện tử Việt Nam tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ. Năm 2024, doanh thu từ thương mại điện tử B2C đã tăng 18-20%, đạt mục tiêu mà Chính phủ đề ra. Dự báo, vào năm 2025, quy mô thị trường sẽ vượt mốc 25 tỷ USD, củng cố vai trò quan trọng của ngành này trong nền kinh tế số.

Cũng theo báo cáo, 10 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã ghi nhận sự đóng góp đáng kể của các nhà cung cấp nước ngoài. Có 116 nhà cung cấp đã đăng ký, khai và nộp thuế qua cổng thông tin điện tử, với tổng số thu ngân sách đạt gần 19.774 tỷ đồng. Trong đó, số thu khai trực tiếp qua cổng thông tin năm nay đạt 8.687 tỷ đồng, tăng 26% so với cùng kỳ năm trước. Các nền tảng lớn như Google, Meta, TikTok, Netflix, và Apple đóng vai trò quan trọng trong nguồn thu này.

Tương tự, các tổ chức và cá nhân trong nước cũng cho thấy sự tăng trưởng đáng kể khi nộp khoảng 108.000 tỷ đồng tiền thuế, tăng 22% so với năm 2023. Điều này cho thấy sự chuyển đổi mạnh mẽ trong cách thức vận hành và tận dụng công nghệ số của doanh nghiệp và người tiêu dùng Việt Nam.

Để thúc đẩy phát triển hạ tầng thương mại, Bộ Công Thương đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp triển khai các tiêu chí, tiêu chuẩn về hạ tầng thương mại. Theo đó, sẽ đầu tư mạnh vào việc xây dựng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng số.

Các hệ thống thanh toán không tiền mặt như KeyPay và các nền tảng thương mại điện tử quốc gia như sanviet.vn được kỳ vọng trở thành xương sống cho sự phát triển dài hạn của ngành. Những nền tảng này không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí mà còn đảm bảo tính minh bạch, an toàn và tiện lợi trong các giao dịch.

Bên cạnh đó, khung pháp lý cho thương mại điện tử cũng đang được cải thiện. Việc siết chặt quản lý với các sàn giao dịch xuyên biên giới như Shein hay Temu giúp bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp nội địa, đồng thời đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng. Chính phủ cũng đang nỗ lực giải quyết những vấn đề liên quan đến gian lận thương mại, hàng giả và bảo mật dữ liệu, những yếu tố then chốt để xây dựng lòng tin đối với người dùng.

Chuyển đổi số cũng đang trở thành ưu tiên hàng đầu của nhiều doanh nghiệp TMĐT tại Việt Nam. Với sự hỗ trợ từ trí tuệ nhân tạo (AI), các nền tảng có thể cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm của từng khách hàng, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh. Các doanh nghiệp lớn như Shopee, Lazada, TikTok Shop đều đã áp dụng AI trong quản lý kho hàng, tối ưu hóa logistics và cung cấp các gợi ý sản phẩm chính xác hơn.

Ngoài ra, sự tích hợp giữa thương mại điện tử và mạng xã hội cũng mở ra cơ hội lớn. TikTok Shop đang dẫn đầu xu hướng này, tạo nên sự gắn kết giữa nội dung sáng tạo và thương mại. Người tiêu dùng không chỉ mua sắm mà còn tận hưởng trải nghiệm giải trí, học hỏi và kết nối cộng đồng. Mô hình này sẽ tiếp tục được các sàn giao dịch khác học hỏi và phát triển.

Thách thức và cơ hội

Dù đạt được những thành tựu ấn tượng, thương mại điện tử Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Thị trường chứng kiến sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các sàn xuyên biên giới như Temu và Shein, bên cạnh các nền tảng quen thuộc như Shopee, TikTok Shop, Lazada, Tiki, và Sendo. Sự hiện diện của các thương hiệu quốc tế đặt ra áp lực không nhỏ cho các doanh nghiệp nội địa, từ việc đầu tư vào hạ tầng công nghệ đến cải thiện trải nghiệm người dùng.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc giữ vững thị phần trước các đối thủ nước ngoài là một bài toán lớn cho các doanh nghiệp nội địa. Các sàn thương mại điện tử Việt Nam như Tiki và Sendo cần tiếp tục đổi mới, tập trung vào các lĩnh vực như chăm sóc khách hàng, logistics và dịch vụ sau bán hàng.

Đặc biệt, việc xây dựng thương hiệu “Made in Vietnam” thông qua thương mại điện tử quốc tế là một hướng đi tiềm năng. Các doanh nghiệp có thể tận dụng các nền tảng xuất khẩu như EcomEx để giới thiệu sản phẩm Việt Nam ra thị trường thế giới. Điều này không chỉ giúp gia tăng giá trị xuất khẩu mà còn nâng cao uy tín của hàng hóa Việt Nam trên bản đồ toàn cầu.

Một yếu tố then chốt khác là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Các chương trình như tuần lễ hướng dẫn thương mại điện tử cho sinh viên hay các khóa học trực tuyến về kỹ năng kinh doanh số đang tạo điều kiện để thế hệ trẻ tiếp cận với ngành thương mại điện tử từ sớm. Điều này đảm bảo lực lượng lao động trong tương lai không chỉ có kiến thức mà còn hiểu rõ nhu cầu thị trường.

Chính phủ cũng đang khuyến khích các doanh nghiệp hợp tác với các trường đại học để xây dựng chương trình đào tạo thực tế. Việc kết nối giữa lý thuyết và thực hành giúp sinh viên có cơ hội làm quen với môi trường làm việc ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, tạo đà phát triển cho cả ngành trong dài hạn.

Bên cạnh đó, thương mại điện tử Việt Nam không chỉ tập trung vào tăng trưởng mà còn cần chú trọng đến yếu tố bền vững. Các doanh nghiệp đang dần chuyển sang sử dụng bao bì thân thiện môi trường, tối ưu hóa chuỗi cung ứng để giảm thiểu khí thải carbon và khuyến khích người tiêu dùng tái chế sản phẩm.

Việc phát triển thương mại điện tử xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn xây dựng hình ảnh tích cực cho doanh nghiệp trong mắt người tiêu dùng. Đây sẽ là một lợi thế cạnh tranh quan trọng trong thời đại mà ý thức bảo vệ môi trường ngày càng được đề cao.

Nhìn chung, với sự hậu thuẫn mạnh mẽ của Chính phủ và nỗ lực từ các doanh nghiệp, thương mại điện tử Việt Nam đang trên đường trở thành một trụ cột quan trọng trong nền kinh tế số, mở ra cơ hội lớn cho cả thị trường nội địa lẫn quốc tế.