Tỷ lệ an toàn vốn đạt trên 12%

Phát biểu tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2025 của Ngân hàng nhà nước (NHNN), Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) Nguyễn Quốc Hùng đánh giá, năm 2024 nền kinh tế trong nước mặc dù đối mặt với khó khăn, thách thức, song dưới sự chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Trong điều hành, NHNN chủ động trong phối hợp với chính sách tài khóa và một số chính sách khác để đưa ra các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ một cách linh hoạt, phù hợp với diễn biến kinh tế thế giới và thực tế trong nước. Vì vậy, đến nay tốc độ tăng trưởng tín dụng tăng trên 12% so với cuối năm 2023, khách hàng có nhu cầu vay vốn chính đáng phục vụ sản xuất kinh doanh đều được tiếp cận với với lãi suất hợp lý, tỷ giá ngoại tệ, vàng, tỷ lệ lạm phát có biến động song ở mức phù hợp với thực tiễn.

Đắc biệt, NHNN kịp thời đề xuất với Chính phủ ban hành các Nghị định, trực tiếp ban hành các Thông tư hướng dẫn triển khai Luật Các TCTD 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024. Các Nghị định, Thông tư ban hành đi vào cuộc sống phù hợp với thực tiễn không gây ách tắc trong quá trình triển khai.

Về hoạt động của các TCTD, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký VNBA cho biết, mặc dù năm 2024 là một năm khó khăn với hoạt động ngân hàng do ảnh hưởng của cơn bão số 3, song hoạt động của các TCTD cũng đạt nhiều kết quả tích cực. Điều đó được thể hiện qua nâng cao năng lực về quản trị, tài chính, nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả hoạt động, chất lượng tín dụng… tiếp tục được tăng cường.

“Đến nay, vốn điều lệ toàn hệ thống tiếp tục tăng cao hơn so với cuối năm 2023, tỷ lệ an toàn vốn (CAR) đạt ngưỡng 12,01%, tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn dưới 30 %, tỷ lệ dư nợ trên tổng tiền gửi đạt khoảng 80%. Bên cạnh đó, các ngân hàng có vốn Nhà nước được tăng vốn điều lệ đủ để bảo đảm an toàn và đầu tư tín dụng cho nền kinh tế…”, ông Hùng thông tin.

Lo ngại nợ xấu

Tuy nhiên, đại diện VNBA cho rằng ngành Ngân hàng còn đối diện nhiều thách thức, trong đó nổi lên là vấn đề nợ xấu.

Mặc dù báo cáo của NHNN không đề cập đến nội dung này nhưng theo Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký VNBA Nguyễn Quốc Hùng, các TCTD đang phải đối diện với nợ xấu tiềm ẩn rủi ro trong bối cảnh Nghị quyết 42 hết hiệu lực, công tác thu hồi nợ xấu gặp nhiều khó khăn. “Nhiều khách hàng thiếu hợp tác, TCTD không được quyền thu giữ tài sản, cá biệt có khách hàng cố tình không trả nợ…, điều này ảnh hưởng đến quá trình tái cơ cấu và xử lý nợ xấu của các TCTD”, ông nêu vấn đề.

Cùng với đó, thị trường vốn đang gặp nhiều khó khăn, dẫn đến áp lực vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế chuyển sang vốn tín dụng ngân hàng.

Bên cạnh đó, theo quy định tại Luật Các TCTD năm 2024, các trường hợp thay đổi thông tin người đứng đầu, thay đổi tên, thành lập mới chi nhánh, phòng giao dịch, thay đổi địa chỉ đặt trụ sở chi nhánh,… của các ngân hàng đã được NHNN chi nhánh gửi thông báo tới Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh nhưng trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp thì thông tin này vẫn chưa được ghi nhận, cập nhật ảnh hưởng đến việc công bố thông tin của các TCTD.

Ngoài ra, việc triển khai một số chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ gặp nhiều vướng mắc do quy định pháp luật giữa các bộ, ban, ngành chưa thống nhất, nhất là nhà ở xã hội… cũng đã và đang ảnh hưởng đến hoạt động của ngân hàng nói chung, các TCTD là hội viên VNBA nói riêng.

Từ những khó khăn trên, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng đề xuất Chính phủ cho tiếp tục luật hóa những nội dung quy định tại Nghị quyết 42 của Quốc hội nhằm tháo gỡ khó khăn cho các TCTD trong công tác thu hồi nợ cũng như mua bán và xử lý nợ xấu; chỉ đạo các bộ, ngành liên quan thúc đẩy thị trường vốn phát triển lành mạnh an toàn hiệu quả, đồng thời có chính sách hỗ trợ tăng trưởng xanh nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp và cá nhân sản xuất kinh doanh đáp ứng tiêu chuẩn ESG; sớm phê duyệt cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng, nhằm tạo khuôn khổ pháp lý cho việc triển khai sandbox, open API….

Đối với Bộ Tư pháp và Tòa án Nhân dân tối cao, đề nghị xem xét rà soát Bộ Luật dân sự 2015, Luật Phá sản 2014 để sửa đổi, bổ sung theo hướng nâng cao trách nhiệm dân sự đối với người đi vay, và cho phá sản với các doanh nghiệp yếu kém không còn khả năng phục hồi, giảm gánh nặng cho nền kinh tế.

Với Bộ KH&ĐT, Ngân hàng Nhà nước, đề nghị sớm thống nhất ban hành văn bản hướng dẫn quy trình, thủ tục cập nhật các thông tin của ngân hàng thương mại vào Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp cũng như phương hướng giải quyết kịp thời trong trường hợp chưa có công văn hướng dẫn các cơ quan đăng ký kinh doanh để đảm bảo hoạt động, giao dịch của các TCTD không bị ảnh hưởng.

Được ban hành từ ngày 21/6/2017, Nghị quyết 42/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các TCTD (Nghị quyết 42) được cho đã tạo ra những bước tiến triển đáng kể cho quá trình xử lý nợ xấu của hệ thống ngân hàng. Nghị quyết này đã hết hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/8/2022.

Tại Nghị quyết số 63/2022/QH15 ngày 16/6/2022 của Quốc hội về Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV; Quốc hội đã thống nhất kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ Nghị quyết 42 từ ngày 15/8/2022 đến hết ngày 31/12/2023; Giao Chính phủ nghiên cứu, đề xuất luật hóa các quy định về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu cùng với việc rà soát, sửa đổi, bổ sung luật các TCTD; Trình Quốc hội xem xét chậm nhất tại kỳ họp tháng 5/2023.

Ngày 20/9/2023, Chính phủ ban hành Nghị quyết 148/NQ-CP tiếp tục triển khai thi hành Nghị quyết 42/2017/QH14.
Tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5 (tháng 1/2024) Quốc hội đã thông qua Luật Các TCTD (sửa đổi), trong đó có 1 chương về “Xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm” (Chương XII). Tuy nhiên nhiều nội dung quan trọng tại Nghị quyết 42 vẫn chưa được luật hóa.