Đất hiếm đang trở thành một trong những tài nguyên chiến lược quan trọng nhất trong thế kỷ 21, đóng vai trò then chốt trong công nghệ cao, năng lượng sạch và quốc phòng hiện đại. Việt Nam, với trữ lượng đất hiếm đáng kể và vị trí địa chính trị thuận lợi, đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển ngành công nghiệp này và tận dụng tiềm năng trong quan hệ thương mại quốc tế, đặc biệt với Mỹ trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt về chuỗi cung ứng toàn cầu.

Vị thế của Việt Nam trên bản đồ đất hiếm

Việt Nam hiện sở hữu khoảng 3,5 triệu tấn đất hiếm, đứng thứ 6 thế giới theo báo cáo USGS năm 2025, chỉ sau Trung Quốc, Brazil, Ấn Độ, Australia và Nga. Dù trữ lượng lớn, sản lượng khai thác thực tế của Việt Nam năm 2024 chỉ đạt 300 tấn oxit đất hiếm, hiệu suất 0,009% – thấp hơn nhiều so với Mỹ (2,37%) hay Trung Quốc (0,61%).

Đặc điểm và thành phần đất hiếm Việt Nam

• 80% đất hiếm nhẹ (LREE): Lanthanum, Cerium, Neodymium, Praseodymium, Samarium.
• 20% đất hiếm nặng (HREE): Yttrium, Scandium, Dysprosium, Terbium.
• Tập trung chủ yếu ở Tây Bắc: Lai Châu (Đông Pao, Nam Xe), Yên Bái (Yên Phú).

So sánh thành phần đất hiếm Việt Nam & nhu cầu Mỹ

Nhận xét: Việt Nam có lợi thế lớn về lanthanum và cerium, nhưng thiếu hụt nghiêm trọng neodymium, dysprosium và terbium – những nguyên tố quan trọng cho công nghệ cao và quốc phòng Mỹ.

Thị trường và triển vọng tăng trưởng

• Quy mô thị trường đất hiếm toàn cầu dự báo tăng từ 4,13 tỷ USD (2025) lên 9,91 tỷ USD (2034), CAGR 10,21%.
• Khu vực châu Á – Thái Bình Dương chiếm thị phần lớn nhất, nhờ nhu cầu xe điện, năng lượng tái tạo, công nghệ cao.
• Giá trị thị trường đất hiếm Mỹ năm 2024 đạt 85,5 triệu USD, dự kiến tăng lên 174,8 triệu USD vào 2032.

Ứng dụng & vai trò chiến lược

• Năng lượng sạch: Nam châm neodymium-sắt-bo (NdFeB) dùng trong động cơ xe điện, tuabin gió.
• Quốc phòng: Đất hiếm là thành phần không thể thiếu trong tên lửa, máy bay F-35, tàu ngầm hiện đại của Mỹ.
• Công nghiệp: Chủ yếu dùng cerium, lanthanum làm chất xúc tác lọc dầu (chiếm 74% nhu cầu Mỹ).

Thách thức và rủi ro

• Công nghệ chế biến: Việt Nam chưa có nhà máy chế biến tinh quặng đạt chuẩn xuất khẩu (hàm lượng >95%), chủ yếu mới dừng ở tuyển thô.
• Thời gian phát triển: Để đưa một dự án đất hiếm từ thăm dò đến sản xuất thương mại cần 8,5 – 18 năm, trung bình 13,25 năm.
• Rủi ro địa chính trị: Trung Quốc kiểm soát 70% sản lượng và 92% công suất tinh luyện đất hiếm toàn cầu, có thể gây sức ép khi Việt Nam hợp tác sâu với Mỹ.
• Rủi ro môi trường: Khai thác đất hiếm tạo ra chất thải độc hại, nguy cơ ô nhiễm cao nếu không kiểm soát tốt.

Cơ hội hợp tác với Mỹ

• Mỹ đang tìm nguồn cung thay thế Trung Quốc, đặc biệt sau khi Bắc Kinh siết xuất khẩu 7 loại đất hiếm nặng từ tháng 4/2025.
• Việt Nam phù hợp với nhu cầu Mỹ về đất hiếm nhẹ (83,6% nhu cầu), nhất là lanthanum và cerium.
• Để tận dụng cơ hội, Việt Nam cần:
  • Đầu tư phát triển công nghệ chế biến sâu, ưu tiên các nguyên tố có lợi thế.
  • Tham gia các sáng kiến quốc tế như “Đối tác khoáng sản quan trọng” cùng Mỹ.
  • Duy trì chính sách đối ngoại cân bằng, tránh bị cuốn vào cạnh tranh Mỹ-Trung.

Quy hoạch phát triển

• Đến năm 2030: Khai thác 2 triệu tấn quặng đất hiếm/năm, sản xuất 20.000-60.000 tấn oxit đất hiếm/năm.
• 2031-2050: Mở rộng khai thác, đầu tư thêm 3-4 dự án mới ở Lai Châu, Lào Cai, nâng sản lượng lên 2,1 triệu tấn quặng/năm.

Kết luận

Việt Nam có tiềm năng lớn trở thành nguồn cung đất hiếm chiến lược trên thế giới, đặc biệt với Mỹ. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành lợi thế thực sự, Việt Nam cần đầu tư mạnh vào công nghệ chế biến, phát triển chuỗi giá trị hoàn chỉnh, quản lý rủi ro địa chính trị và môi trường, đồng thời tận dụng tối đa vị thế địa chính trị trong bối cảnh cạnh tranh chuỗi cung ứng toàn cầu.

———–

#ĐấthiếmViệtNam #Đấthiếm

TVN & PARTNERS cung cấp Dịch vụ tư vấn quan hệ nhà đầu tư chuyên sâu, bao gồm:

• Xây dựng chiến lược Quan hệ nhà đầu tư;
• Phân tích định giá doanh nghiệp;
• Chiến lược phát triển thị trường vốn;
• Chiến lược truyền thông tài chính;
• Chiến lược lan tỏa thông tin;
• Quản lý công việc bố trí thông tin.

———

CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN TVN & PARTNERS (TVN) Số 5, Đường số 61, Khu phố 5, Phường Tân Phong, Quận 7, HCM

• Group: https://zalo.me/g/rkkgxm238
• Link: https://tvnpartners.com.vn/
• Email: contact@tvnpartners.com.vn

———

#PhântíchDòngtiền #IR #TVNPartners #TVN #Tưvấnquanhệnhàđầutư #TưvấnIR #QuanhệNhàđầutư #InvestorRelations #IR #Tưvấntàichínhdoanhnghiệp #TưvấnIB #Tàichínhdoanhnghiệp #IB #TVNTrading #Giámsátgiaodịch #Sứcmạnhdòngtiền #Muabánchủđộng #Dấuhiệumua #TVNPARTNERS #TVN #TVNTrading #Sứcmạnhdòngtiền #Dòngtiềnhồiphục #Bắtđáy #Muabánchủđộng #Phântíchgiaodịch #Cấutrúcdòngtiền #vnindex #Thịtrườngchứngkhoán #ttck

@TVNPARTNERS-I50423

#TVN_Trading #Dấuhiệumua #PhântíchDoanhthu #Phântíchlợinhuận