Thị trường chứng khoán giao dịch ảm đạm trong gần 5 tháng qua, những phiên giao dịch trên 20.000 tỷ đồng dần mất hút và tần xuất phiên giao dịch 11.000 – 13.000 tỷ đồng xuất hiện càng nhiều. Bình quân giao dịch mỗi phiên trong tháng 7 – 10 chỉ vào khoảng 15.000 – 16.000 tỷ đồng, giảm khoảng 25% so với bình quân nửa đầu năm.

Đồng thời, VN-Index cũng giao dịch lình xình theo xu hướng giảm, có phiên thủng mốc 1.200 điểm (5/8/2024). Hiện, VN-Index giao dịch ở vùng 1.240 điểm, chỉ còn tăng 9,6% so với đầu năm, thu hẹp đáng kể so với mức tăng 14% giữa năm.

Thị trường chứng khoán được định hình là kênh huy động vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế nói chung và doanh nghiệp nói riêng. Do vậy, thị trường chứng khoán sôi động là điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong công tác huy động vốn. Thế nhưng, trong thời gian qua dù chứng khoán đi xuống và dòng tiền ảm đạm, thị trường vẫn ghi nhận nhiều doanh nghiệp huy động được nghìn tỷ từ chào bán cổ phiếu. Điều này cho thấy nội lực vững của doanh nghiệp cũng như niềm tin của nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán.

Chứng khoán SSI (mã: SSI) thông báo đã phân phối thành công gần 150 triệu cổ phiếu trong đợt chào bán cho cổ đông hiện hữu. Với giá 15.000 đồng/cp, SSI huy động được 2.267 tỷ đồng cho mục tiêu bổ sung hoạt động đầu tư chứng chỉ tiền gửi và cho vay giao dịch ký quỹ. Ngày hoàn tất đợt chào bán 21/11.

Trong thời gian diễn ra đợt chào bán, cổ phiếu SSI ghi nhận giảm giá từ vùng 28.000 đồng/cp đầu tháng 10 xuống 24.500 đồng/cp (xét theo giá điều chỉnh) trong bối cảnh thị trường chung kém sắc. Nếu xét từ vùng giá cao nhất năm tháng 4 thì cổ phiếu này giảm 20%.

Một công ty chứng khoán đầu ngành khác, Chứng khoán Vietcap (mã: VCI) công bố đã phân phối 143,63 triệu cổ phiếu riêng lẻ, trong đó nhà đầu tư nội mua 69,56 triệu đơn vị và nước ngoài mua 74 triệu đơn vị. Doanh nghiệp huy động được 4.021 tỷ đồng từ đợt chào bán, tương đương giá 28.000 đồng/cp. Cổ phiếu chào bán riêng lẻ sẽ bị hạn chế chuyển nhượng trong vòng 1 năm kể từ ngày hoàn tất đợt chào bán (11/11).

Danh sách nhà đầu tư mua cổ phiếu riêng lẻ của VCI có nhiều tổ chức là quỹ đầu tư nước ngoài như PYN Elite Fund (21,5 triệu), Vietnam Enterprise Investments Limited (7,5 triệu), Amersham Industries Limited (6,8 triệu), DC Developing Markets (5 triệu)…

Tương tự SSI, cổ phiếu VCI cũng bị giảm giá trong thời gian qua. Xét từ đỉnh năm vào cuối tháng 3, mã chứng khoán này giảm gần 20%.

Một vài doanh nghiệp có quy mô nhỏ hơn cũng huy động vốn thành công qua chào bán cổ phiếu sơ cấp. Như Bệnh viện Quốc tế Thái Nguyên mang về 152 tỷ đồng qua chào bán 15,2 triệu cổ phiếu với giá 10.000 đồng/cp. Công ty cổ phần Nông nghiệp Hùng Hậu (mã: SJ1) bán gần 20 triệu cổ phiếu trong số 23,5 triệu cổ phiếu phát hành cho cổ đông, tỷ lệ thành công 85%. Với giá 13.000 đồng/cp, doanh nghiệp thu được gần 260 tỷ đồng.

“Ông lớn” ngành cảng và vận tải biển, Gemadept chọn thời điểm tháng 10 để triển khai phương án phát hành 103 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu với giá 29.000 đồng/cp. Công ty muốn huy động 3.000 tỷ đồng để mua sắm tài sản cố định (2.213 tỷ đồng), trả nợ ngân hàng và góp vốn vào Công ty cổ phần Cảng Nam Đình Vũ (558 tỷ đồng).

Cổ phiếu GMD đã có đà tăng giá rất mạnh từ vùng 36.000 đồng/cp cuối năm 2022 lên đỉnh 73.000 đồng/cp vào tháng 5. Sau đó, cổ phiếu có sự điều chỉnh hiện giao dịch ở vùng 64.400 đồng/cp, cao hơn nhiều so với mức giá chào bán 29.000 đồng/cp cho cổ đông trong đợt phát hành lần này.

Nhu cầu vốn khủng

Theo nhiều chuyên gia, thị trường có nhiều dấu hiệu cho thấy đã chạm đáy trong tháng 11 khi VN-Index về sát ngưỡng 1.200 điểm. Với nhiều động lực từ kinh tế vĩ mô đi lên, lợi nhuận doanh nghiệp cải thiện, môi trường lãi suất thấp và triển vọng nâng hạng, thị trường chứng khoán được đánh giá tiềm năng trong dài hạn.

Các công ty lớn bắt đầu triển khai kế hoạch tăng vốn theo phương án đã được Nghị quyết ĐHĐCĐ thường niên 2024 thông qua vào giữa năm. “Trùm” khu công nghiệp Bình Dương – Becamex IDC (mã: BCM) vừa công bố khởi động đợt đấu giá 300 triệu cổ phiếu với giá không thấp hơn 50.000 đồng/cp qua Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE) vào giữa tháng 11. Thời điểm thực hiện trong quý IV/2024 và năm 2025.

Với tổng giá trị không thấp hơn 15.000 tỷ đồng, phiên đấu giá cổ phiếu BCM sẽ là “bom tấn” đấu giá hiếm hoi trên thị trường chứng khoán nói chung và tại HoSE nói riêng trong nhiều năm trở lại đây. Hoạt động đấu giá trên thị trường chứng khoán đã trầm lắng nhiều năm qua sau các thương vụ lớn của Vinamilk, Sabeco, Tập đoàn Cao su, Lọc hóa dầu Bình Sơn… diễn ra giai đoạn 2017 – 2018. Một vài thương vụ đáng chú ý trong vài năm trở lại đây của Bộ Xây dựng thoái vốn Idico (mã: IDC) hay Petrolimex (mã: PLX) thoái vốn PGBank (mã: PGB) cũng chỉ có giá trị dưới 3.000 tỷ đồng.

Becamex IDC huy động vốn để đầu tư dự án do tổng công ty thực hiện, góp vốn vào các đơn vị thành viên và tái cấu trúc tài chính. Cụ thể, công ty sẽ dùng 2.800 tỷ đồng để đầu tư khu công nghiệp Cây Trường, 3.500 tỷ đồng cho dự án khu công nghiệp Bàu Bàng mở rộng; 3.634 tỷ đồng góp vốn vào VSIP, Công ty cổ phần Phát triển Hạ tầng Kỹ thuật Becamex Bình Phước, Becamex Bình Định…; và 5.000 tỷ đồng để tái cấu trúc tài chính.

Cổ phiếu BCM sau khi giảm xuống đáy 3 năm 51.600 đồng/cp thì có sự phục hồi tốt từ tháng 4 lên 66.100 đồng/cp, tương ứng với tăng 28% sau gần 7 tháng.

Vào trung tuần tháng 10, DIC Corp công bố quyết định HĐQT ưu tiên thực hiện đợt chào bán cổ phiếu ra công chúng cho cổ đông hiện hữu trước các đợt phát hành khác để kịp tiến độ huy động vốn phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư.

Theo Nghị quyết ĐHĐCĐ thường niên 2024, doanh nghiệp dự kiến chào bán 200 triệu cổ phiếu với giá 15.000 đồng/cp cho cổ đông, mục tiêu huy động 3.000 tỷ đồng rót vào dự án khu phức hợp Cap Saint Jacques (CSJ) – giai đoạn 2 và 3, khu dân cư thương mại Vị Thanh và thanh toán nghĩa vụ trái phiếu DGH2124003.

Tập đoàn YeaH1 đang triển khai phương án chào bán 54,8 triệu cổ phiếu, tương đương 40% số lượng cổ phiếu đang lưu hành cho cổ đông hiệu hữu. Nếu thành công, doanh nghiệp sẽ tăng vốn điều lệ từ 1.370 tỷ đồng lên hơn 1.900 tỷ đồng.

Với mức giá 10.000 đồng/cp, công ty muốn huy động 548 tỷ đồng. Thời điểm thực hiện trong quý III hoặc IV năm nay, sau khi được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có chấp thuận bằng văn bản. Công ty chào bán cổ phiếu nhằm nâng cao năng lực về vốn, tương xứng với tổng giá trị tài sản hiện tại.