Số lượng điểm mua vàng miếng SJC không nhiều, các tiệm vàng nhỏ cũng không còn giao dịch loại vàng này khiến quy mô thị trường ngày càng thu hẹp. Việc mua bán vàng hiện nay ngày càng khó. Sau phản ánh của một số khách hàng, phóng viên Báo Người Lao Động đã trực tiếp trải nghiệm quy trình mua vàng trực tuyến và nhận nhiều điều bất ngờ.

Kỳ công…

Để đăng ký mua vàng miếng online, khách hàng cần đăng ký qua website hoặc ứng dụng (app) của Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn và 4 ngân hàng (NH) thương mại quốc doanh gồm Vietcombank, BIDV, Agribank và VietinBank. Trong vai người có nhu cầu mua vàng miếng SJC, chúng tôi đã truy cập vào website của BIDV để mua vàng miếng, đăng ký đầy đủ thông tin cá nhân như CCCD, họ tên, địa chỉ, số điện thoại, nhu cầu mua vàng miếng, số lượng và chi nhánh giao dịch…

Điều kiện để mua vàng miếng online tại các NH thương mại là khách hàng phải có tài khoản tại NH đó và số tiền tối thiểu trong tài khoản tại thời điểm đăng ký phải đủ mua 1 lượng vàng miếng SJC (giá hiện tại là 85 triệu đồng). Đặc biệt, mỗi người chỉ được đăng ký mua 1 lượng vàng miếng SJC.

Sau khi đáp ứng đủ điều kiện và đăng ký thành công, chúng tôi nhận được một mã xác nhận, thời gian và địa điểm giao dịch. Thông báo của NH nêu rõ “nếu quá 30 phút theo giờ quy định, mã đăng ký sẽ bị hủy”.

Tới chi nhánh NH BIDV ở quận 1, TP HCM đúng giờ hẹn, chúng tôi nhận ra đã có khoảng hơn 20 khách đang chờ tới lượt giao dịch. Sau khi xếp hàng, chờ gọi tên theo mã số đã đăng ký, phóng viên còn phải điền thêm một “phiếu thu thập bổ sung thông tin khách hàng”, đính kèm phiếu mua vàng, với thông tin như “thu nhập trung bình hằng tháng trong 6 tháng gần nhất; nghề nghiệp; nguồn tiền để mua vàng…”. Ký tổng cộng 3 chữ ký vào các loại phiếu trước khi nhận vàng và sau khi nhận vàng xong, tiếp tục ký thêm 5 chữ ký nữa.

“Quá kỳ công!”, đồng nghiệp đi cùng phải thốt lên sau hơn 1 giờ kể từ giờ hẹn đến lúc cầm lượng vàng miếng SJC đã mua trên tay.

Chị Ngọc Minh (ngụ quận Bình Thạnh, TP HCM) cho biết 2 tuần trước chị cũng khá “nhọc công” để mua được 1 lượng vàng miếng SJC với giá 82 triệu đồng/lượng qua app của Vietcombank. Để mua được vàng miếng, chị phải chuẩn bị đủ tiền, vừa phải canh giờ để vào đăng ký xem chi nhánh nơi muốn tới mua còn suất hay không. Đăng ký, trả tiền xong phải 2 ngày sau mới đến ngân hàng để nhận vàng. Khi đến nơi chị cũng phải làm nhiều thủ tục và qua thêm vòng xét duyệt mới được nhận miếng vàng mà mình đã bỏ tiền ra mua.

Tuy nhiên, theo chia sẻ có một số khách hàng đi cùng, việc mua vàng miếng hiện nay đã đỡ cực hơn 3 tháng trước rất nhiều. Thời điểm đó, người có nhu cầu mua vàng phải đến các NH thương mại và cửa hàng của công ty vàng SJC từ tờ mờ sáng để bốc số, chờ tới lượt vào giao dịch. Tuy nhiên, mỗi ngày chỉ khoảng đôi chục người mua được vàng, những người tới trễ hoặc hết lượt trong ngày buộc phải quay về. Bản thân phóng viên Báo Người Lao Động cũng từng nhiều lần đứng xếp hàng để mua vàng nhưng đều không thành công vì hết số thứ tự, hết lượt giao dịch trong ngày hay đã bán hết số vàng được phân bổ…

Muốn bán cũng phải canh!

Tưởng chừng mua vàng đã khó nhưng không ai ngờ việc bán vàng miếng SJC thời điểm này cũng không hề dễ. Khi trao 1 lượng vàng miếng SJC cho chúng tôi, nhân viên giao dịch BIDV dặn dò “NH chỉ bán vàng thôi, không có mua lại. Nếu chị có nhu cầu bán vàng thì ra các điểm giao dịch vàng miếng khác được cấp phép để bán”.

Phản ánh tới Báo Người Lao Động, anh Hoàng Nam (nhân viên làm việc tại quận 3, TP HCM) cho biết em gái anh mấy ngày nay tới lui nhiều tiệm vàng ở tỉnh Long An để hỏi bán 3 lượng vàng miếng SJC nhưng không nơi nào mua. “Mua vàng đã khó, bán cũng khó quá. Vàng này em gái tôi mua từ chục năm nay, giờ cần bán để sửa nhà mà cực quá. Tiệm vàng kêu tôi phải đem vàng lên TP HCM, tới những công ty được cấp phép kinh doanh vàng miếng SJC để bán, chứ tiệm họ không dám mua vì sợ bị phạt” – anh Nam than.

Nhiều người dân ở các tỉnh, thành cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Như tại Đà Nẵng, những ngày gần đây, 2 chi nhánh của Công ty SJC ở Đà Nẵng bất ngờ tạm ngưng giao dịch khiến nhiều người muốn tới mua, bán vàng đều không được. Trả lời phóng viên chiều cùng ngày, một nhân viên của Công ty SJC trụ sở chính tại TP HCM giải thích 2 cửa hàng ở Đà Nẵng chỉ là “tạm ngưng giao dịch”, chứ không phải đóng cửa hoàn toàn. “Nếu có thông báo chính thức công ty SJC sẽ thông tin trên website hoặc fanpage” – nhân viên này nói.

Liên quan đến việc một số khách hàng phản ánh khó mua, khó bán vàng miếng SJC, PGS-TS Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP HCM, nhận định vàng miếng SJC là thương hiệu quốc gia nhưng xuất hiện tình trạng khó mua, khó bán có thể làm giảm lòng tin của người dân vào loại vàng này. “Việc mua đâu, bán đó trên thị trường vàng hiện nay gây ra tình trạng méo mó, không tạo ra uy tín của sản phẩm. Chưa kể, việc người dân không mua bán được vàng trên thị trường chính thức sẽ chuyển qua giao dịch ở các hội, nhóm hoặc trên mạng. Có những thời điểm giá vàng miếng SJC tự do cao hơn của các đơn vị chính thức vài triệu đồng mỗi lượng. Cần có giải pháp nếu không sẽ khó kiểm soát thị trường tự do một khi thị trường này lớn mạnh” – PGS-TS Nguyễn Hữu Huân nói.

Trước phản ánh của người dân về việc khó mua vàng miếng, Ngân hàng Nhà nước chưa có giải thích rõ ràng mà chỉ cho biết từ ngày 3-6 đến nay, cơ quan quản lý đã tổ chức bán vàng miếng SJC thông qua 4 NH thương mại nhà nước và Công ty SJC để bán trực tiếp vàng miếng tới người dân.

Để hạn chế tình trạng tụ tập đông người, ngăn chặn hiện tượng thuê người xếp hàng đầu cơ mua vàng tại các điểm bán vàng, 4 ngân hàng thương mại nhà nước và Công ty SJC đã triển khai việc đăng ký mua vàng trực tuyến. Riêng Công ty SJC vẫn thực hiện mua bán vàng miếng SJC trực tiếp tại các cửa hàng. Ngân hàng Nhà nước khuyến nghị khách hàng có thể lựa chọn hình thức mua vàng theo hướng dẫn của 4 NH thương mại nhà nước và Công ty SJC.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu, số lượng điểm bán vàng miếng của Công ty SJC và 4 NH thương mại trên cả nước hiện nay không nhiều, chủ yếu tập trung ở Hà Nội và TP HCM. Do đó, việc tiếp cận mua, bán vàng miếng SJC của người dân khá khó khăn, nhất là khách hàng ở các tỉnh, thành phố khác.