Thông tin tại Hội nghị Tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết, hoạt động xuất nhập khẩu năm 2024 ghi nhận nhiều điểm sáng.
Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng ở mức cao với sự phục hồi tích cực của các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực. Theo số ước liên Bộ, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam ước đạt 783,4 tỷ USD, tăng 15% so với năm 2024. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 403,7 tỷ USD, tăng 13,8% và kim ngạch nhập khẩu ước đạt 379,6 tỷ USD, tăng 16,3%. Các mặt hàng nông sản, thủy sản và công nghiệp chế biến đều ghi nhận tăng trưởng ấn tượng. Xuất khẩu nhóm hàng công nghiệp chế biến đạt 342,1 tỷ USD (tăng 13,7%).
Bên cạnh đó, hầu hết các thị trường xuất khẩu đã phục hồi và tăng trưởng tốt, các thị trường đã ký kết FTA với Việt Nam đều đạt tăng trưởng cao. Xuất khẩu sang ASEAN 11 tháng năm 2024 đạt 33,5 tỷ USD, tăng 14,1% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu sang EU đạt 47,3 tỷ USD, tăng 18,5%. Xuất khẩu sang Hàn Quốc đạt 23,3 tỷ USD, tăng 8,6%; sang Hồng Kông (Trung Quốc) đạt 11,3 tỷ USD, tăng 32,3%. Đặc biệt, xuất khẩu sang thị trường lớn nhất là Hoa Kỳ đã phục hồi mạnh với kim ngạch xuất khẩu 11 tháng năm 2024 đạt 108,9 tỷ USD, tăng 24%.
Cán cân thương mại tiếp tục ghi nhận xuất siêu năm thứ 9 liên tiếp. Cả năm 2024 ước xuất siêu 24,1 tỷ USD, góp phần tích cực cho cán cân thanh toán, ổn định tỷ giá và các chỉ số kinh tế vĩ mô khác của nền kinh tế.
Trong đó, xuất khẩu khu vực kinh tế trong nước phục hồi tốt. Theo đó, cả khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và khu vực doanh nghiệp 100% vốn trong nước đều ghi nhận tăng trưởng tốt về kim ngạch xuất khẩu. Trong đó, xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước năm 2024 ước đạt 113,7 tỷ USD, tăng 18,9%, cao hơn mức tăng trưởng của khu vực FDI (ước đạt 290 tỷ USD, tăng 11,9%).
Nhập khẩu phục hồi mạnh mẽ. Cụ thể, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa cả năm 2024 phục hồi, đạt 379,6 tỷ USD, tăng 16,3% so với năm 2023, chủ yếu để phục vụ sản xuất và tiêu dùng. Việc nhập khẩu các mặt hàng linh kiện, máy móc, nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất tăng trưởng trở lại cho thấy sự phục hồi của hoạt động sản xuất kinh doanh trong nền kinh tế, cùng như những tín hiệu tích cực về các đơn hàng nhận được trong thời gian tới.
Tuy nhiên, theo ông Trần Thanh Hải, xuất nhập khẩu vẫn còn một số điểm hạn chế. Theo đó, xuất khẩu vẫn tập trung nhiều vào một số thị trường lớn. Điều này tuy mang lại kim ngạch lớn nhưng tiềm ẩn rủi ro khi các thị trường này thay đổi chính sách hoặc đối mặt với biến động kinh tế, đòi hỏi Việt Nam phải có chiến lược đa dạng hóa thị trường hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, hạ tầng logistics chưa đồng bộ và chi phí vận chuyển còn cao so với các nước trong khu vực, ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành và sức cạnh tranh của hàng xuất khẩu.
Đồng thời, yêu cầu sản xuất xanh và truy xuất nguồn gốc từ các thị trường quốc tế ngày càng tăng cao, trong khi không nhiều doanh nghiệp Việt Nam có sự chuẩn bị.
Dự báo tình hình xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam năm 2025 dự báo sẽ thuận lợi hơn nhờ tăng trưởng kinh tế và tăng trưởng thương mại toàn cầu đã và đang phục hồi.
Tuy nhiên, hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam vẫn có thể gặp một số khó khăn, bất lợi có thể kể đến như diễn biến khủng hoảng tại Trung Đông vẫn khó đoán định ảnh hưởng đến lưu thông hàng hóa đã và đang làm cho vận tải hàng hóa trên thế giới và của Việt Nam bị ảnh hưởng, do chi phí vận tải tăng, thời gian vận tải kéo dài.
Bên cạnh đó, xu hướng tăng cường bảo hộ thương mại ở một số nước phát triển và đang phát triển có thể làm hạn chế cơ hội xuất khẩu của Việt Nam.
Trong đó, các yêu cầu kỹ thuật, tiêu chuẩn chất lượng và quy định về môi trường ngày càng nghiêm ngặt ở các thị trường EU, Mỹ sẽ tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp Việt Nam trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn này. Biến động chính sách thương mại của các nước lớn khi Hoa Kỳ bước vào nhiệm kỳ Tổng thống mới là yếu tố tác động mạnh và khó đoán định.
Năm 2025, Bộ Công Thương đặt ra mục tiêu tổng kim ngạch xuất khẩu tăng từ 10-12% so với năm 2024. Cán cân thương mại tiếp tục có xuất siêu ở mức trên 20 tỷ USD.
