Việc được công nhận sẽ làm giảm thuế nhập khẩu áp lên nhiều sản phẩm của Việt Nam vào Mỹ. Ví dụ, thuế áp với tôm đông lạnh của Việt Nam hiện là 25,76%. Tuy nhiên, sản phẩm này từ Thái Lan – nước được công nhận là nền kinh tế thị trường – chỉ chịu thuế 5,34%.

Các hãng thép và doanh nghiệp sản xuất tôm tại Mỹ không đồng ý công nhận Việt Nam. Tuy nhiên, các hãng bán lẻ và nhiều nhóm doanh nghiệp khác lại ủng hộ.

Bộ Thương mại Mỹ hôm 8/5 sẽ nghe lập luận của cả hai bên, trong một cuộc điều trần trực tuyến tại Washington. Đây là một phần quá trình đánh giá dự kiến hoàn thành cuối tháng 7.

Năm ngoái, Tổng thống Mỹ Joe Biden có chuyến thăm Việt Nam. Hai nước nâng cấp quan hệ hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện. Trong cuộc gặp năm ngoái, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng thúc giục Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam.

“Việt Nam đã là nền kinh tế thị trường rồi. Việt Nam đáp ứng các tiêu chí quan trọng, như khả năng chuyển đổi của tiền tệ và sẵn sàng để được công nhận một cách chính xác. Doanh nghiệp Mỹ đầu tư mạnh tay vào Việt Nam, qua đó công nhận tiềm năng tăng trưởng của nước này”, Ted Osius – cựu đại sứ Mỹ tại Việt Nam, hiện là Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ – ASEAN cho biết trên Reuters.

Bộ Thương mại Mỹ dựa vào nhóm tiêu chí để công nhận một nền kinh tế có phải là nền kinh tế thị trường hay không. Đó là, tiền tệ được tự do chuyển đổi; mức lương được trả theo thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động; cho phép lập liên doanh và đầu tư nước ngoài.

Họ còn cân nhắc các yếu tố như liệu chính phủ có kiểm soát công cụ sản xuất, hoặc can thiệp vào phân phối tài nguyên hoặc giá cả, sản lượng hay không.

Sau 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, kim ngạch thương mại Mỹ – Việt Nam tăng gần 300 lần, đạt gần 111 tỷ USD đến cuối 2023. Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, 4 tháng đầu năm, Mỹ tiếp tục giữ vị trí này, với kim ngạch trên 34 tỷ USD, chiếm gần 28% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước và tăng 19% so với cùng kỳ năm trước. Về nhập khẩu, nước này cũng nằm trong nhóm thị trường hàng đầu, với 4,5 tỷ USD tính tới hết tháng 4.

Hà Thu (theo Reuters)