Ngành thép Ấn Độ, vốn được coi là một trong những trụ cột quan trọng trong nền kinh tế lớn thứ năm thế giới, hiện đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng khi thép Trung Quốc giá rẻ tràn ngập thị trường. Làn sóng thép giá rẻ này không chỉ làm giảm doanh thu của các nhà máy thép trong nước mà còn đe dọa khả năng xuất khẩu của Ấn Độ.

Theo số liệu từ Chính phủ Ấn Độ, trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2024, nhập khẩu thép thành phẩm từ Trung Quốc đã đạt mức kỷ lục 1,7 triệu tấn, tăng 35,4% so với cùng kỳ năm trước. Điều này đã khiến các nhà sản xuất thép nội địa, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, rơi vào tình thế khó khăn không thể cạnh tranh với mức giá thấp hơn từ thép Trung Quốc.

Tại các khu vực như Punjab, những nhà máy thép quy mô vừa, trong đó có Tập đoàn Jogindra, đang phải đối mặt với tình trạng lượng hàng tồn kho lớn. Chủ tịch Tập đoàn Jogindra, ông Adarsh Garg, chia sẻ rằng doanh số của công ty đã giảm 30-35% trong 6 tháng qua và họ buộc phải cắt giảm sản lượng gần 1/3. Thậm chí, họ còn phải cắt giảm nhân sự từ 10% đến 15% do không thể cạnh tranh với thép Trung Quốc.

Ông Raju John, Tổng Giám đốc Hiệp hội Các nhà xây dựng Ấn Độ, thừa nhận rằng mức giá chênh lệch từ 25 đến 70 USD/tấn giữa thép Trung Quốc và thép nội địa đã khiến nhiều nhà phát triển và công ty kỹ thuật Ấn Độ “mê mẩn” thép giá rẻ từ Trung Quốc. Điều này dẫn đến việc nhập khẩu thép thành phẩm từ Trung Quốc tăng mạnh, đồng thời gây áp lực lên các nhà sản xuất trong nước.

Nhập khẩu thép Trung Quốc của Ấn Độ

Sự gia tăng nhập khẩu thép không chỉ ảnh hưởng đến thị trường nội địa mà còn làm suy giảm khả năng xuất khẩu thép của Ấn Độ. Với sản lượng thép vượt trội của Trung Quốc, ngành thép Ấn Độ đang phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt, không chỉ trong nước mà còn trên các thị trường quốc tế. Hiệp hội Thép Ấn Độ đã cảnh báo rằng biên lợi nhuận của các công ty thép trong nước đã giảm mạnh, từ 68% xuống còn 91% trong năm tài khóa hiện tại.

Các nhà máy thép lớn như JSW Steel và Tata Steel cũng không tránh khỏi tác động này. Các công ty này đã lên tiếng ủng hộ các biện pháp của Chính phủ nhằm hạn chế nhập khẩu thép giá rẻ từ Trung Quốc, nhưng quá trình này vẫn còn đang trong giai đoạn nghiên cứu và điều tra. Chính phủ Ấn Độ đang phải tìm cách cân bằng giữa việc bảo vệ ngành công nghiệp trong nước và không làm tổn thương đến lực lượng lao động lớn trong ngành thép, đặc biệt khi dân số Ấn Độ đang tăng nhanh chóng.

Với tình hình nhập khẩu thép từ Trung Quốc tăng vọt và giá cả trong nước sụt giảm, Chính phủ Ấn Độ đang xem xét áp dụng các biện pháp hạn chế nhập khẩu thép, bao gồm thuế phòng vệ 25% đối với các sản phẩm thép phẳng. Tuy nhiên, quá trình này có thể kéo dài từ 4 đến 6 tháng, và kết quả vẫn chưa rõ ràng.

Trong khi đó, ngành thép Ấn Độ vẫn phải đối mặt với một nghịch lý: mặc dù nhu cầu thép trong nước đang ở mức cao kỷ lục nhờ vào các dự án xây dựng lớn và tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, nhưng sản phẩm thép giá rẻ từ Trung Quốc đang “nuốt chửng” thị phần của các nhà sản xuất trong nước. Điều này đặc biệt rõ ràng tại các nhà máy sản xuất thép ở Uttar Pradesh, Maharashtra và Pune, nơi các công ty đã mất các đơn hàng xuất khẩu vào tay các đối thủ Trung Quốc.

Thực tế, nhu cầu thép tại Ấn Độ vẫn mạnh mẽ, với mức tiêu thụ thép thành phẩm đạt mức cao nhất trong bảy năm từ tháng 4 đến tháng 10 . Tuy nhiên, ngành thép Ấn Độ đang bị kéo tụt không chỉ bởi thép nhập khẩu từ Trung Quốc mà còn bởi sự sụt giảm trong xuất khẩu thép. Cụ thể, xuất khẩu thép của Ấn Độ đã giảm 29,3% trong năm nay, điều này tạo thêm khó khăn cho các nhà sản xuất trong nước.

Như vậy, trong bối cảnh thép giá rẻ từ Trung Quốc tràn ngập thị trường, ngành thép Ấn Độ đang đứng trước một bài toán khó. Chính phủ cần có những biện pháp kịp thời và hiệu quả để bảo vệ ngành thép trong nước và đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.