Thuế quan tiềm tàng đối với xe cộ và phụ tùng ô tô đặc biệt đáng báo động đối với tỉnh Ontario, trung tâm của ngành công nghiệp ô tô Canada.

Thuế quan của ông Trump sẽ gây hại cho cả Canada và Hoa Kỳ

Năm nhà sản xuất ô tô — Ford Motor, General Motors, Stellantis, Toyota Motor và Honda Motor — đã sản xuất 1,54 triệu xe hạng nhẹ vào năm ngoái tại tỉnh này, chủ yếu dành cho người tiêu dùng Hoa Kỳ.

“Sẽ thật khủng khiếp. Nó không chỉ tàn phá việc làm của người Canada mà còn tàn phá việc làm của người Mỹ”, Thủ hiến Ontario Doug Ford trả lời CNBC trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại.

Thuế quan là thuế đánh vào hàng nhập khẩu hoặc hàng hóa nước ngoài được đưa vào Hoa Kỳ. Các công ty trả tiền cho những khoản thuế này, một số người lo ngại rằng điều này sẽ chỉ đơn giản là chuyển bất kỳ chi phí bổ sung nào cho người tiêu dùng.

Thủ hiến Ford, người cho biết vẫn chưa có cuộc gặp trực tiếp với ông Trump, cho rằng bất kỳ mức thuế quan nào cũng sẽ gây hại cho cả hai bên biên giới.

Ông cho biết nguyên liệu thô và phụ tùng thường xuyên được vận chuyển qua biên giới nhiều lần trước khi được sử dụng để lắp ráp xe. Ông cảnh báo rằng thuế quan sẽ làm tăng giá, sau đó có thể làm chậm sản xuất và xóa bỏ việc làm.

“Chúng tôi hiện có một thỏa thuận thương mại. Mọi thứ đang diễn ra tốt đẹp”, Ford cho biết.

“Tôi đã nói công khai: Tôi rất muốn thực hiện một thỏa thuận thương mại song phương với Hoa Kỳ. Và Mexico muốn có một thỏa thuận thương mại, chúng tôi sẽ thực hiện một thỏa thuận thương mại song phương với Mexico. Nhưng Mexico, nếu họ muốn có một ghế tại bàn đàm phán, họ phải tuân theo các quy tắc”.

Ông Trump đã nói sẽ áp dụng mức thuế quan bổ sung 10% đối với hàng hóa từ Trung Quốc và mức thuế 25% đối với Canada và Mexico, mặc dù ông đã đưa ra rất ít chi tiết, chẳng hạn như liệu có ngoại lệ hay không.

Ông Trump cho biết kế hoạch viện dẫn những lo ngại về “an ninh quốc gia” để ban hành các đợt tăng thuế như vậy, thay vì tìm kiếm sự chấp thuận của quốc hội, nói rằng nhập cư bất hợp pháp và buôn bán ma túy bất hợp pháp đang gây ra những lo ngại ở biên giới, biện minh cho việc áp thuế.

Việc áp thuế đối với các thành phần của xe ô tô có thể làm tăng thêm chi phí từ 600 đến 2.500 USD cho mỗi xe đối với các bộ phận từ Mexico, Canada và Trung Quốc, theo ước tính trong một lưu ý của nhà phân tích Wells Fargo.

Giá xe lắp ráp tại Mexico và Canada — chiếm khoảng 23% số xe được bán tại Hoa Kỳ — có thể tăng từ 1.750 đến 10.000 USD mỗi chiếc.

Các mức thuế như vậy và chi phí tăng thêm sẽ làm tăng thêm vấn đề cho Thủ tướng Canada Justin Trudeau đang gặp khó khăn, khi ông chống lại những lời kêu gọi từ chức.

Ontario: Thủ phủ ô tô của Canada

Ontario gần đây đã phát động một chiến dịch quảng cáo trị giá hàng triệu USD tại Hoa Kỳ để quảng bá vai trò của mình như một đối tác thương mại quan trọng và là “đồng minh của miền Bắc”.

Ontario, với tư cách là một tỉnh, là đối tác thương mại lớn thứ ba của Hoa Kỳ, bao gồm đối tác thương mại nước ngoài hàng đầu của 17 tiểu bang, theo Thủ hiến Ford.

Ông chỉ ra rằng thương mại giữa Ontario — cũng như Canada nói chung với Hoa Kỳ — được chia đều hơn nhiều so với Mexico, đặc biệt là khi loại bỏ phần dầu mà Canada xuất sang Hoa Kỳ.

Kim ngạch xuất khẩu phụ tùng ô tô của Canada đạt 23,5 tỷ USD vào năm 2023, trong khi kim ngạch xuất khẩu xe hạng nhẹ đạt tổng cộng 53,5 tỷ USD.

Theo DesRosiers Automotive Consultants có trụ sở tại Canada, kim ngạch nhập khẩu lần lượt là 47,5 tỷ USD và 70,4 tỷ USD. Trong số đó, Hoa Kỳ chiếm 95,3% tổng kim ngạch xuất khẩu ô tô của Canada và 57,7% tổng kim ngạch nhập khẩu ô tô của nước này.

Flavio Volpe, người đứng đầu Hiệp hội các nhà sản xuất phụ tùng ô tô Canada cho biết: “Bất kỳ điều gì phá vỡ sự cân bằng đó đều sẽ ảnh hưởng đến cả hai bên biên giới. Mức thuế quan tốt nhất cho các nhà cung cấp phụ tùng ô tô của Canada và Hoa Kỳ là bằng 0”.

Volpe lập luận rằng mức thuế suất hai chữ số sẽ là “mang tính hiện sinh”, với hiệu ứng lan tỏa vào ngành công nghiệp ô tô của Hoa Kỳ.

Ví dụ, ông chỉ ra năm 2022, khi các tài xế xe tải Canada chặn Cầu Ambassador giữa Detroit và Windsor, Ontario, ở Canada — cây cầu biên giới đông đúc nhất giữa hai quốc gia — làm gián đoạn hoạt động sản xuất của một số nhà sản xuất ô tô tại Hoa Kỳ.

Toyota là nhà sản xuất ô tô hàng đầu tại Canada, với khoảng 526.000 xe vào năm 2023, tiếp theo là Honda với gần 378.500 xe. GM, từng là nhà sản xuất lớn nhất tại Canada với hơn 1 triệu xe, hiện là một trong những nhà sản xuất xe hạng nhẹ nhỏ nhất trong khu vực.

Ngành công nghiệp đang trên đà phục hồi

Ngành công nghiệp ô tô của Canada đang trên đà tăng trưởng sau nhiều thập kỷ suy giảm và leo thang trong đại dịch do vi-rút corona.

Theo dữ liệu ngành do Hiệp hội thương mại các nhà sản xuất ô tô toàn cầu Canada cung cấp, sản lượng xe hạng nhẹ tại Canada đạt 1,54 triệu xe vào năm ngoái, tăng so với mức thấp gần đây là 1,1 triệu xe vào năm 2021, nhưng vẫn giảm 47% so với mức đỉnh điểm là 2,9 triệu xe vào năm 2000.

“Ngành công nghiệp này, giống như ngành công nghiệp Mỹ, đã gặp nhiều thách thức trong quá trình phục hồi sau đại dịch. Chúng tôi vẫn chưa đạt được mục tiêu về doanh số và sản xuất, nhưng chúng tôi đã và đang phục hồi”, David Adams, chủ tịch của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô toàn cầu Canada, đại diện cho lợi ích của 16 nhà sản xuất ô tô không có trụ sở tại Hoa Kỳ, cho biết.

Sự gia tăng này diễn ra mặc dù hai nhà máy lắp ráp lớn ở Ontario, thuộc sở hữu của Ford và Stellantis, đang trong tình trạng bấp bênh vì các nhà máy hiện không có xe để sản xuất. Hàng nghìn công nhân đã bị sa thải do thiếu sản xuất.

Phần lớn sự không chắc chắn là do ngành công nghiệp ô tô chuyển sang xe hoàn toàn chạy bằng điện, vì việc áp dụng xe điện không diễn ra nhanh như mong đợi. Ông Trump cũng đã tuyên bố sẽ xóa bỏ trợ cấp cho việc mua xe điện, vốn đã hỗ trợ thúc đẩy doanh số bán hàng trong khi các phúc lợi liên bang vẫn còn.

Charlotte Yates, chủ tịch Trung tâm nghiên cứu chính sách ô tô và giáo sư danh dự tại Đại học McMaster, cho biết: “Ngành công nghiệp ô tô Canada đang rất lo ngại vì không rõ nên đi theo hướng nào. Có một loạt các thay đổi về chính sách công cũng như các thay đổi về thái độ chính trị, và tất nhiên, mối đe dọa về thuế quan thực sự làm rung chuyển ngành công nghiệp ở Canada”.

Ford, Thủ hiến Ontario, cho biết Hoa Kỳ và Canada nên hợp tác với nhau, như họ đã làm trong nhiều thập kỷ.

“Chúng ta nên tập trung vào Trung Quốc và Mexico, chứ không phải vào đồng minh thân cận nhất của họ trên toàn thế giới”, Ford cho biết.

“Hãy xây dựng một pháo đài, một pháo đài Mỹ-Canada chống lại phần còn lại của thế giới. Chúng ta không thể bị ngăn cản nếu chúng ta đoàn kết với nhau”, ông nói.